Zaterdag 19 oktober kregen belangstellenden, waaronder leden van de Bovenkerkse duurzaamheidscommissie, de kans om meer te weten te komen over de ecologie en het waterbeheer van de Amstelveense Poel. Tijdens een rondvaart, georganiseerd door het hoogheemraadschap van Rijnland in samenwerking met het Amsterdamse Bos, werd het onlangs gestarte pilotproject voor verbetering van de waterkwaliteit toegelicht. Dit project richt zich op de zogenaamde Modderpoel, het verlengstukje van de kleine Poel bij Bovenkerk en vormt een belangrijke stap in het aanpakken van de watervervuiling in dit unieke natuur- en recreatiegebied.

Slechte waterkwaliteit

De Amstelveense Poel, ontstaan door veenwinning in de 18e eeuw, kampt al langere tijd met slechte waterkwaliteit. Blauwalg, veroorzaakt door een hoog fosfaat- en stikstofgehalte, is een terugkerend probleem. Dit maakt het water ongeschikt voor zwemmen en vormt een risico voor zowel mensen als dieren. Ook vervuiling door giftige stoffen, zoals PFAS die o.a. afkomstig is van anti-ijsbestrijdingsmiddelen van vliegtuigen op Schiphol, speelt een rol. Op de Kleine Poel is de waterkwaliteit overigens slechter dan op de Grote Poel.

Paul Hollander, projectleider van het hoogheemraadschap, vertelde dat er sinds de jaren ‘80 al veel is bereikt door de riolering los te koppelen van de regenwaterafvoer en het water beter te zuiveren. Ook het hondenbeleid, waarbij poep in speciale bakken wordt opgeruimd, helpt het water schoner te houden (hondenpoep is een belangrijke bron van de e-colibacterie in het water).

Het pilotproject

In deze pilot verwijderen ze bagger, die onder andere zware metalen en giftige stoffen bevat, van de bodem. Na baggeren wordt er een laag van anderhalve meter zand op de bodem aangebracht zodat het fosfaat en PFAS vanuit onderliggende lagen niet meer in het water terechtkomen. Dit moet helpen de algengroei, die de waterkwaliteit schaadt, terug te dringen. De werkzaamheden zijn in volle gang en zullen naar verwachting tot begin 2025 duren.

Voor de duur van het project wordt de doorgang tussen de Amstelveense en Kleine Poel afgesloten met een damwand. Dit zorgt ervoor dat het water van de Modderpoel geïsoleerd blijft, zodat de effecten van de baggerwerkzaamheden nauwkeurig gemonitord kunnen worden. Na voltooiing zal de waterkwaliteit vijf jaar lang worden gecontroleerd om te bepalen of de maatregelen daadwerkelijk effect hebben.

Ecologische waarde

Tijdens de rondvaart gaf boswachter Pieter Rust uitleg over de bijzondere ecologie van het riet en de veengronden van de Poeloevers. De oeverlanden, die ouder zijn dan het Amsterdamse Bos zelf, vormen een natuurreservaat van grote ecologische waarde. Hier groeien zeldzame planten, waaronder vleesetende soorten, en de natuurlijke dynamiek van het drijvende veen zorgt ervoor dat de vegetatie zich voortdurend aanpast. Het behoud van deze waardevolle natuur is essentieel en vraagt om voortdurende inspanning, zoals jaarlijks maaien van riet om verdroging en verlanding te voorkomen.

Vooruitzichten

Er is nog een lange weg te gaan. Het huidige pilotproject is een belangrijke stap in het terugdringen van de vervuiling en het herstellen van het natuurlijke evenwicht in de Kleine Poel. Mocht de proef succesvol blijken, dan kan dit project een blauwdruk vormen voor verdere verbeteringen in de hele Amstelveense Poel. Het hoogheemraadschap blijft zich inzetten voor schoner water, niet alleen om de recreatiewaarde van de Poel te verhogen, maar ook om de rijke natuur in dit gebied te beschermen voor toekomstige generaties.